Wat doe ik toch verkeerd? Eerste hulp bij omgaan met sollicitatie-afwijzingen

Onlangs had ik een eerlijk gesprek met een coachee. Zij gaf aan dat er door al die sollicitatietips een illusie wordt gecreëerd. Namelijk de illusie dat als we maar de juiste tips en adviezen volgen, we hiermee invloed op en controle hebben over onze sollicitaties. Natuurlijk is het zo dat je de kans op succes vergroot door bijvoorbeeld je brief te richten op de doelgroep, je in hen te verplaatsen, je oprechte motivatie te laten blijken en bijvoorbeeld vooraf de recruiter te bellen. Maar mijn coachee had gelijk, we hebben geen daadwerkelijke controle over de uitkomst van een sollicitatie.

Vacatureteksten lijken altijd precies aan te geven wat een organisatie wil. Echter, na afloop blijken er hele andere redenen te zijn waardoor iemand is afgewezen, bijvoorbeeld: ‘je past toch minder in het team’, ‘we denken dat je gezien de doelgroep nog wat jong bent’ of ‘je bent juist het type dat we al zoveel hebben’. Naast de formele vacaturetekst, blijken er nog allerlei informele eisen te zijn waar een sollicitant aan moet voldoen.

Natuurlijk kan je van tevoren een beter beeld proberen te krijgen van die informele eisen waar een sollicitant aan moet voldoen door de recruiter te bellen. Je krijgt hierop echter niet altijd een duidelijk antwoord en je zal het gesprek niet altijd voeren met diegene die je telefonisch spreekt. Soms is het zelfs zo dat de vacature toch opeens intern vervuld wordt.

Geen grip op informele eisen

Ondanks alle goede voorbereidingen: je hebt geen grip op deze informele eisen. Je hebt hooguit invloed op al die zaken die je wel kunt doen als sollicitant. Solliciteren is daarom soms simpelweg geluk hebben. Iets om moedeloos van te worden, maar je kunt er ook anders naar kijken.

Net als veel andere aspecten van het leven, zoals de liefde, vriendschap, het vinden van een hobby ontstaat dit vrijwel altijd door toeval in combinatie met een zekere onbevangenheid, enthousiasme en openheid voor wat er mogelijk kan gebeuren. Als je het niet bent geworden voor een functie dan kan dat zijn vanwege de eisen in de vacaturetekst, echter het kan net zo goed zijn dat het komt door informele eisen of zelfs beoordelingsfouten van de selecteur.

Jij hebt gedaan wat je kon

Als je je krachtig hebt gepresenteerd in een overtuigende brief, via je cv, LinkedIn-profiel en eventueel in het gesprek en je wordt toch afgewezen, dan heb jij gedaan wat je kon en de kans is groot dat je dan ook niet goed bij de organisatie past. De selecteur zal onbewust allerlei rationele (jouw cv past minder bij de functievereisten) en minder rationele redenen hebben om je niet uit te nodigen (allerlei beoordelingsfouten, voorkeuren, etc.).

Niet-rationele redenen

De minder rationele redenen zijn vrijwel niet te voorkomen. Vaak zijn de sollicitanten die op gesprek komen allemaal (redelijk) geschikt gezien hun cv, brief en LinkedIn-profiel. Juist die laatste selectie gaat vaak veel meer op het informele aspect. Hoe val je in het team, hoe is de klik met de leidinggevende, zien de anderen je het doen? Hierop afgewezen worden ligt niet aan jou, maar aan de voorkeuren, wensen, behoeftes, irrationele gedachtes van de organisatie.

Trouw zijn aan je eigen waarden, drijfveren, karakter en talent betekent dat je soms afgewezen wordt, maar ook dat jij zelf mag afwijzen wanneer jij om jouw redenen niet verder wilt. De liefde tussen een sollicitant en de werkgever is lastig te voorspellen, irrationeel, maar bovenal een spel waar geluk een grote rol speelt.

Kun je ondersteuning gebruiken in je sollicitatieperiode of bij het uitvinden van je eigen waarden en drijfveren? Ik en mijn collega’s helpen je graag. Je kunt hier eventueel vergoeding voor aanvragen via het UWV of wellicht de werkgever waar je vertrekt (bijvoorbeeld via de transitievergoeding).