Nudging als onderdeel van een goed preventiebeleid?


Iedere dag, misschien wel ieder moment, kun je een beslissing nemen die goed voor je is of één die minder goed uitpakt. Dat bedenk ik wel eens als ik om half 7 wakker word en overweeg of ik de dag zal starten met een goede krachttraining of juist met een stevige bak koffie. Als ik rationeel zou zijn, dan zou ik natuurlijk mijn leven inrichten zodat het echt goed voor mij en mijn naasten is. Toch doe ik dat niet altijd. – door Flores van Emmerik

Datum

Leestijd

3 min

Type

Artikel

Nudge: een duwtje in de goede richting


Terwijl: tijdens het congres van het Nederlands Instituut van Psychologen op 26 augustus (succesvol ouder worden op het werk, door prof. De Lange) hoorde ik weer het overweldigende bewijs dat veel bewegen en met name krachttraining voor mensen van mijn leeftijd – ja…iets boven de 50 – goed is.

Ik ben niet de enige die niet altijd de beste keuze maakt. De McDonalds en Febo bestaan….de plofkip wordt vaker opgegeten dan een portie nootjes, er zijn zelfs mensen die ruziënd door het leven gaan. Dat mag allemaal, ik geloof erg in keuzevrijheid. Maar hoe mooi zou het zijn als iedereen opeens andere keuzes zou maken. Keuzes die goed voor jezelf zijn. Econoom en Nobelprijswinnaar Richard H. Thaler heeft een boek geschreven over hoe mensen geholpen kunnen worden bij het maken van betere keuzes. Een duwtje in de goede richting, enerzijds lekker paternalistisch maar dat mag: we krijgen als mens al genoeg duwtjes in de slechte richting. Dat duwtje heet een nudge.

Positief beïnvloeden via de omgeving


Wat is nudging? Het achterliggende idee is om technieken uit de beslissingspsychologie en gedragseconomie te gebruiken om keuzes te beïnvloeden en te verbeteren. Let wel: zonder de keuzevrijheid van mensen op te geven. Of gemakkelijker gezegd: mensen helpen betere keuzes te maken zonder hun keuzevrijheid in te perken, maar door hen te nudgen. Dat brengt ons bij de betekenis van nudging. Thaler omschrijft een nudge als volgt:

A nudge is any small feature in the environment that attracts our attention and alters our behaviour

Richard H. Thaler Econoom en nobelprijswinnaar

Vertaald is een nudge dus een kleine eigenschap in de omgeving die onze aandacht trekt en ons gedrag beïnvloedt.

Naar een gezonde werk- en leefstijl


Als psycholoog op het gebied van werk, ben ik natuurlijk vooral benieuwd hoe nudging toegepast kan worden bij het stimuleren van een gezonde werk- en levensstijl. Nudging als (klein) onderdeel van een goed preventiebeleid voor je medewerkers: het voorkomen van ziekteverzuim en besparen van kosten. Gezonde medewerkers leveren immers meestal meer rendement: ze zijn productiever en zijn minder vaak ziek.

Prikkels aanbieden

Afgelopen vrijdag was ik bij een congres van SUE, een bureau gespecialiseerd in behavioural design, ofwel het ontwerpen van gewenst gedrag. Natuurlijk zijn ook zij een groot voorstander van nudging, met name toegepast om het welzijn van mensen te verbeteren. De sprekers benadrukten: bij nudging draait het niet zozeer om voorlichting en educatie. Vanuit gedragsontwerp bekeken, gaat het erom dat je in kaart brengt welk gedrag je eigenlijk wilt en vervolgens kijkt wat je kunt ontwerpen/aanbieden aan prikkels om dat gedrag ook te krijgen.

Maak de gezonde keuze leuk en/of gemakkelijk

Abstract? Kijk maar naar de onderstaande foto van een metrostation in Hamburg: dit is een nudge (niet al te subtiel) om je te stimuleren de trap te nemen in plaats van de lift. Hoe kan jouw organisatie gezonde zaken leuker maken? Een ander voorbeeld: uit onderzoek blijkt dat kinderen uit schoolmenu’s (NB: onderzoek uit de VS) meestal het bovenste gerecht kiezen. Wat zet je dan bovenin? Precies. De gezonde keuze bovenaan zetten is dan een nudge.

Onze expertise in vitaal en gezond werken


Meer weten over gedragsontwerp? Mail naar SUE. Meer weten over hoe je vitaal en gezond werken kunt toepassen in het werk en rond de werkplek? Mail mij (emmerik@dijkenvanemmerik.nl). Ik licht graag onze vitaliteitscoachings-programma’s en incompany vitaliteitsworkshops toe – en wat ze je opleveren.

Flores van Emmerik Psycholoog NIP & directeur